Niewydolność oddechowa u noworodka
Nie miałam pojęcia, że zaburzenia oddychania są najczęściej spotykanym problemem u noworodków. Ponoć co dziesiąte świeżo urodzone dziecko ma przejściową niewydolność oddechową. Częściej przypadłość ta spotyka chłopców niż dziewczynki. No i przydarzyło się i naszemu Bezpiecznego Maluszkowi 🙁 🙁 :(.
Dzidziuś otrzymał 10 punktów w skali Apgar i bezpośrednio po porodzie dostałam go do przytulenia i tak sobie leżeliśmy przez dwie godzinki. Maluszek troszkę przysypiał, troszkę sobie też podjadł cycuszka i co jakiś czas postękiwał. Ja, czyli zwykła matka bez wykształcenia medycznego, nie widziałam nic niepokojącego w zachowaniu dziecka. Niestety pozory mylą i okazało się, że personel medyczny i tata Bezpiecznego Malucha są wystraszeni jego postękiwaniem. Dla nich powtarzające się westchnienia były objawem zaburzeń oddychania… i Maluszek zamiast ze mną do sali poporodowej został odwieziony na obserwację noworodkową, gdzie miał spędzić noc w inkubatorze…
Było już koło dwudziestej trzeciej i mimo zmęczenia poporodowego wzięłam szybki prysznic i poszłam zobaczyć gdzie leży mój Maluszek i spytać o jego stan zdrowia. Neonatolog wcale mnie nie uspokoiła mówiąc, że nie wie, w którym kierunku rozwinie się sytuacja… Póki co Maluszka nie można było wyciągnąć z inkubatora gdzie był ″dogrzewany″, a ja nie chcąc, żeby był sztucznie dokarmiany, dostałam kieliszek do którego miałam zebrać swój pokarm. Tata Bezpiecznego Malucha miał później dostarczyć to jedzonko naszemu Maleństwu. Na zdjęciu widać jak mleczko znika w buzi dzidziusia : ).
Na szczęście, mimo konieczności włączenia tlenu do inkubatora, stan dziecka był w miarę stabilny i o trzeciej w nocy pielęgniarka dzwoniła do mnie z zapytaniem czy mam siłę przyjść nakarmić Maluszka. Oczywiście poszłam i byłam tam jeszcze o szóstej i teraz o dziewiątej rano. Dzidziusiowi już dwa razy pobrano morfologię, żeby sprawdzić czy w organizmie nie ma jakieś infekcji, która mogłaby spowodować zaburzenia oddychania. Pierwsze badania wyszły książkowo, niedługo będą wyniki kolejnych. Aktualnie czekamy na dalsze wytyczne neonatologa. Jest szansa, że jeżeli wyniki będą poprawne, to Maluszek zostanie wyjęty z inkubatora i dalsza obserwacja będzie przebiegała już w szpitalnym wózeczku.
A co o problemach z oddychaniem mówi literatura medyczna?
″Terminem zespół zaburzeń oddychania (ZZO) u noworodka określa się zespół objawów: sinica (sine zabarwienie skóry i błon śluzowych jamy ustnej), przyśpieszenie oddechu (powyżej 60/min) lub bezdech, postękiwanie, połączone z widocznym użyciem przez dziecko dodatkowych mięśni oddechowych, występujący u dziecka bezpośrednio po urodzeniu lub w czasie pierwszych 28 dni życia.
ZZO jest najczęstszym problemem zdrowotnym obserwowanym wśród noworodków. Najczęstszą przyczyną ZZO u noworodków urodzonych w fizjologicznym terminie porodu jest przejściowe tachypnoë noworodków (transient tachypnoë of neonates – TTN). Jest to łagodna, samoograniczająca się (objawy ustępują do 48–72 h) niewydolność oddechowa spowodowana opóźnionym wchłanianiem płynu owodniowego (wód płodowych) z płuc noworodka. Prawidłowo przed porodem płód przygotowuje się do życia pozamacicznego, hamując produkcję płynu w płucach, następnie w czasie porodu pozostający jeszcze w płucach płyn jest mechanicznie wyciskany z płuc w czasie porodu drogami natury, a w ciągu pierwszych godzin po urodzeniu płyn dodatkowo wyparowuje w czasie oddychania lub jest usuwany z płuc z limfą. Istotnym czynnikiem ryzyka TTN jest zatem poród drogą cięcia cesarskiego, zwłaszcza u kobiety bez objawów porodu. Drugim niezwykle istotnym czynnikiem ryzyka TTN jest niedotlenienie okołoporodowe.
Drugą co do częstości przyczyną ZZO jest wrodzone zapalenie płuc. Wrodzone zapalenie płuc należy podejrzewać u każdego noworodka, u którego w wywiadzie stwierdza się: przedwczesne odejście wód płodowych (>18 h przed porodem), przedłużający się poród, zabiegi w czasie porodu, gorączkę lub infekcję u matki przed porodem, nawracające zakażenia dróg moczowych u matki, brudne wody płodowe.
Do rzadszych przyczyn ZZO u noworodków urodzonych w fizjologicznym terminie porodu należą: zespół aspiracji smółki (MAS) oraz wrodzone wady układu oddechowego.
U noworodków urodzonych przedwcześnie najistotniejszą przyczyną ZZO jest niedobór surfaktantu – czynnika powierzchniowo czynnego. Niedobór surfaktantu jest przyczyną łatwego zapadania się pęcherzyków płucnych i powstawania ognisk niedodmy. Utrudniona zostaje zatem wymiana gazowa i dochodzi do niedotlenienia. Niedotlenienie z kolei powoduje uszkodzenie naczyń płucnych, przechodzenie bogatobiałkowego płynu do pęcherzyków płucnych i powstawanie „błon szklistych”, co nasila już istniejące trudności w utlenowaniu krwi. Zjawisko to ma charakter błędnego koła.
Zaburzenia oddychania u noworodka mogą również być spowodowane chorobami układu krążenia. Do najważniejszych przyczyn należą w tej grupie wrodzone wady serca, przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków, zastoinowa niewydolność serca. Do innych przyczyn ZZO zalicza się zaburzenia temperatury ciała (zarówno wychłodzenie jak i gorączka), zakażenia, w tym zakażenie uogólnione (sepsa), zaburzenia metaboliczne i choroby układu nerwowego i mięśniowego.″¹
¹ Źrodło: www.pediatria.mp.pl