Co przyszły rodzić powinien wiedzieć o krwi pępowinowej?

Dla wszystkich rodziców niezwykle ważne jest bezpieczeństwo i zdrowie ich dzieci. Z tego powodu w trakcie trwania ciąży, poza kupnem wyprawki i przygotowaniami na narodziny, warto zastanowić się i rozważyć bankowanie krwi pępowinowej. W krwi pępowinowej są zawarte cenne komórki macierzyste, które mogą być wykorzystane w leczeniu ewentualnych chorób w przyszłości. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Rezolucji Parlamentu Europejskiego, każda przyszły rodzic powinien dostać rzetelne informację dotyczące pozyskiwania i przechowywania komórek macierzystych swojego dziecka. Materiał ten można pobrać tylko raz w życiu dziecka- podczas porodu.

Dlaczego krew pępowinowa jest cenna?

Krew pępowinowa to krew, która pozostaje w pępowinie i łożysku po narodzinach dziecka. Jest ona cennym źródłem komórek macierzystych. Do niedawna była traktowana jako „odpad medyczny” i utylizowana przez personel szpitala razem z łożyskiem i pępowiną. Obecnie pobiera się ją w celu wyizolowania komórek macierzystych do przechowywania i późniejszego wykorzystania w leczeniu dziecka, ale też jego starszego rodzeństwa, pod warunkiem zgodności w układzie antygenów HLA, która wynosi 25%. Poza tym, dzięki przechowywaniu krwi pępowinowej, skraca się czas rozpoczęcia ewentualnego leczenia. Nie trzeba szukać dawcy, ponieważ wykorzystuje się pobrane wcześniej komórki macierzyste.

Czy wiesz, że …. prawdopodobieństwo znalezienia zgodnego dawcy szpiku wynosi 1: 20 000, a w przypadku rzadkiego genotypu aż 1 do kilku milionów. Tylko 25 % pacjentów potrzebujących przeszczepienia znajduje zgodnego dawce w rodzinie.* Bankując krew pępowinową posiadasz komórki macierzyste w banku i w przypadku choroby masz materiał do leczenia dostępny praktycznie od ręki.

Czym właściwie są komórki macierzyste?

Komórki macierzyste znajdujące się m.in. w krwi pępowinowej i sznurze pępowinowym są multipotencjalnymi komórkami ludzkiego organizmu. Oznacza to, że mogą one różnicować się w różne typy komórek takie jak np. komórki tkanki kostnej czy chrzęstnej. Dzięki swoim właściwościom regeneracyjnym znajdują zastosowanie przy odbudowie uszkodzonych komórek czy tkanek. Z tego powodu wykorzystywane są w leczeniu wielu chorób, a intensywne badania nad kolejnymi możliwościami nadal trwają.

Tak jak wspomnieliśmy, komórki macierzyste obecne są również m.in. w szpiku kostnym. Niewątpliwą zaletą jednak tych pochodzących z krwi pępowinowej i sznura pępowinowego jest fakt, że szybciej ulegają namnażaniu oraz wykazują się większymi zdolnościami do różnicowania w innego rodzaju tkanki lub komórki. Poza tym dzięki zamrożeniu komórki te nie starzeją się i nie tracą na swojej jakości, w przeciwieństwie do tych pochodzących ze szpiku.

Jakie choroby leczy się za pomocą komórek macierzystych z krwi pępowinowej?

Komórki macierzyste są wykorzystywane w wielu dziedzinach medycyny i mogą służyć do leczenia niemal 80 chorób. Używane są głównie w hematologii w leczeniu białaczek i chłoniaków, onkologii  ale również np. w neurologii. Najnowsze badania naukowe donoszą, że komórki macierzyste są wykorzystywane z powodzeniem w terapii spektrum autyzmu czy mózgowego porażenia dziecięcego. Lista schorzeń, w trakcie leczenia których można stosować komórki macierzyste pochodzące z krwi pępowinowej z roku na rok wydłuża się.

Jak wygląda pobranie krwi pępowinowej?

Przyszli rodzice w trakcie ciąży powinni zgłosić się do rodzinnego banku komórek macierzystych w celu sprawdzenia czy mogą zabezpieczyć krew pępowinową podczas porodu ze względu np. na swoją historię chorób – oraz w celu zawarcia umowy. Po jej podpisaniu, rodzice otrzymają wybrany zestaw pobraniowy, który trzeba zabrać ze sobą jadąc do porodu i przekazać go położnej w szpitalu.

Niezależnie od tego, czy jest to poród drogami natury, czy cięcie cesarskie, po odpępnieniu, tzn. odcięciu pępowiny, w sterylnych warunkach przeszkolona położna pobiera igłą krew pozostałą w naczyniach pępowiny oraz łożyska. Jest to zabieg całkowicie bezpieczny i bezbolesny zarówno dla mamy, jak i dla dziecka. Następnie materiał jest odpowiednio zabezpieczany i transportowany do laboratorium, gdzie próbka badana jest w kierunku obecności wirusów, bakterii i grzybów. Komórki macierzyste po zbadaniu przechowywane są w oparach ciekłego azotu w temperaturze -186 stopni, dzięki czemu nie tracą swoich wyjątkowych właściwości i mogą zostać użyte w każdej chwili w przyszłości.

Odpępnienie, a pobranie krwi pępowinowej

Zgodnie z obowiązującymi  standardami opieki okołoporodowej, pępowina odcinana jest po ustaniu tętnienia, ale nie wcześniej niż po upływie jednej minuty od urodzenia dziecka. Fakt pobrania krwi pępowinowej nie ma żadnego wpływu na ten moment. To personel medyczny decyduje, najczęściej po konsultacji z rodzicami, w którym momencie dochodzi do odcięcia pępowiny, adekwatnie do aktualnej wiedzy medycznej, a także stanu  zdrowia zarówno dziecka, jak i mamy. Wielu przyszłych rodziców obawia się, że chęć pobrania krwi pępowinowej przekreśla szanse na późne odpępnienie. Uważa się jednak, że można z powodzeniem pobrać krew pępowinową w objętości wystarczającej dla późniejszego zastosowania klinicznego – tzn. ok. 75 ml. Jest to krew, która po porodzie pozostaje w naczyniach pępowiny oraz łożyska i w innym wypadku zostałaby zutylizowana przez szpital.

Ile kosztuje bankowanie krwi pępowinowej?

Wiele osób uważa, że koszty bankowania krwi pępowinowej są zbyt wysokie, przez co rezygnują z przechowywania komórek macierzystych dziecka. Obecnie jednak system opłat skonstruowany jest w sposób przystępny dla większości rodzin. Koszty bankowania krwi pępowinowej w Polskim Banku Komórek Macierzystych podzielone są na miesięczne płatności, bez wysokich opłat wstępnych. Dzięki rozłożonym na etapy płatnościom, miesięczny koszt bankowania komórek macierzystych jest możliwy już od 55 złotych.

Ponadto raz w tygodniu w Polskim Banku Komórek Macierzystych odbywa się losowanie, którego zwycięzca wygrywa bezpłatne bankowanie krwi pępowinowej przez okres 18 lat. Każde zgłoszenie bierze udział w losowaniach, aż do terminu porodu. Zapraszamy wszystkich rodziców spodziewających się dziecka do wzięcia udziału w loterii ,,Wyprawka na lata”.             

*www.dkms.pl/o-pobraniu/szukanie-dawcy/1-7-mln-zarejestrowanych-dawcow-szpiku-to-za-malo